Schorpioen

Schorpioen is een van de sterrenbeelden die makkelijk te herkennen is.  Op het moment staat Schorpioen recht boven ons hier op het zuidelijk halfrond.

In de Griekse mythologie de schorpioen was gezonden door de goden om Orion, de grote jager, te doden nadat deze opgeschept had alle dieren op aarde te zullen doden. Ze vochten de hele dag en waren uiteindelijk uitgeput. Toen Orion in slaap viel stak de schorpioen hem, Orion werd wakker en doodde de schorpioen maar stierf toen zelf aan het gif. De goden plaatsten hen tussen de sterren, maar ver uit elkaar zodat ze niet meer konden vechten.

De staart van Schorpioen ligt in de band van de Melkweg, de stad van sterren waar wij in leven. Als we naar de staart van Schorpioen kijken en het volgende sterrenbeeld, Sagittarius (de boogschutter), dan kijken we naar het centrum van ons sterrenstelsel. De centrale uitstulping in het midden kunnen we niet zien door de ondoorzichtige wolken gas die er voor liggen maar het licht dat we hier zien als de band van de Melkweg komt van ongeveer 25.000 lichtjaar ver weg.

In het lijf van Schorpioen zien we de helderste ster van het sterrenbeeld, Antares. Zijn naam is Grieks voor “rivaal van Mars” (anti-Ares,  Ares was de Griekse naam voor de God van oorlog, door de Romeinen Mars genaamd) omdat hij erg helder en rood van kleur is, net als de planeet. Daar houdt de vergelijking op want Mars is slechts een kleine planeet terwijl Antares een rode superreus is, waarschijnlijk ongeveer 200.000 keer groter in diameter. De reden dat ze hetzelfde lijken is omdat er een enorm verschil in afstand is. Waar Mars slechts 5 tot 20 lichtminuten van ons verwijderd is, staat Antares op een afstand van ongeveer 600 lichtjaar. Het is de 15e helderste ster in de hemel en geeft ongeveer 10.000 keer meer licht dan onze zon. Schattingen van zijn diameter variëren van 280 tot 700 keer die van onze zon, maar hij heeft slechts ongeveer 15 keer meer massa dan onze zon en dus een erg lage densiteit. De rode kleur is het resultaat van een relatief lage oppervlakte temperatuur en zijn helderheid fluctueert van 0.9 tot 1.2 elke vier tot vijf jaar.

In Schorpioen kun je ook enkele mooie open en bolvormige clusters vinden die met een verrekijker of kleine telescoop bestudeerd kunnen worden. De mooiste zijn M6 en M7, dichtbij de staart van Schorpioen. Dit zijn twee prominente open sterren clusters die met het blote oog gezien kunnen worden als mistige vlekjes. Met een verrekijker kun je tientallen individuele sterren zien in elk. M7 staat op ongeveer 8.000 lichtjaar en M6 twee keer zo ver. M6 wordt ook wel de vlinder sterrenhoop genoemd vanwege zijn vorm als je hem met een verrekijker bekijkt. Er zijn nog enkele andere clusters in dit sterrenbeeld, zoals M4 dichtbij Antares, maar deze zijn vager en minder mooi om met een amateur telescoop te bekijken.
Dichtbij de scharen van de schorpioen ligt Scorpius X-1, dit is de sterkste bron van röntgenstralen in de hemel. Het bestaat uit een blauwe ster van de 13e magnitude, vergezeld door een neutronen ster.

Al met al is Schorpioen een interessant sterrenbeeld.

Happy stargazing vanuit Balule,
Miriam