De Melkweg

Op een heldere, maanloze nacht ver van de lichten van de stad, kun je een vage witte band langs de hemel zien. Deze vage band van licht is ons uitzicht op de stad van sterren waarin we wonen, het Melkweg sterrenstelsel.

Er zijn vele mythen over het ontstaan van de Melkweg maar de bekendste is waarschijnlijk de Griekse mythe van Hercules. In Griekse mythologie, Hercules was de zoon van Zeus en een sterfelijke vrouw. Het verhaal gaat dat de vrouw van Zeus, Hercules  aan het voeden was toen ze er achter kwam dat zijn moeder een sterfelijke vrouw was, ze rukte haar borst weg en haar melk vloeide tussen de sterren.

Maar wat is de Melkweg echt?

Het is een spiraalvormig sterrenstelsel, een enorme verzameling van sterren, gas en stof waarvan het zonnestelsel met onze zon en zijn planeten deel uitmaakt. Ons zonnestelsel ligt ongeveer halverwege de afstand van de rand naar het centrum, aan de rand van een spiraalarm die de Orion-arm genoemd wordt. De band van licht die we zien is het licht van miljoenen sterren die in de schijf van het sterrenstelsel liggen en die meestal te ver weg zijn om met het blote oog als aparte sterren gezien te worden. Het meeste van de zichtbare materie bestaat uit gas, sterren, stof en planeten, maar ongeveer 90 procent van de totale massa in ons sterrenstelsel bestaat uit onzichtbare “donkere materie”, wat nog steeds een mysterie is. 

De geografie van de Melkweg

In het centrum van de Melkweg ligt een enorm zwart gat. Deze kern, of nucleus, van het sterrenstelsel wordt omgeven door een uitstulping van sterren die dichter is bij het centrum. Dit vormt een ellips van ongeveer 15.000 bij 6.000 lichtjaar, waarvan de grootste dimensie langs het vlak van de Melkweg ligt. Hieromheen vormen relatief jonge sterren een spiraalvormig patroon. De Melkweg heeft een diameter van ongeveer 100.000 lichtjaar en is ongeveer 2.000 lichtjaar dik. De spiraal armen zijn genoemd naar het sterrenbeeld waar ze het meest prominent in gezien kunnen worden. De helderste arm ligt in Sagittarius (boogschutter), terwijl wij ons in de Orion arm bevinden.

Hoe dichter een object bij het centrum is, hoe sneller het zal bewegen. De zon draait met een snelheid van ongeveer 800.000 kilometer per uur om de galactische kern en doet er ongeveer 225 miljoen jaar over om een keer rond te gaan. Onze Melkweg is een vrij groot sterrenstelsel en deel van wat we de  “locale groep” noemen. Deze locale groep bevat ook de Magellaanse wolken en het Andromeda sterrenstelsel die, ondanks de enorme afstanden, onze dichtstbijzijnde buren zijn.

Vanuit Balule wens ik je heldere hemels en plezier bij het sterren kijken.
Miriam