Pagina's

zondag 18 augustus 2013

Wat zijn sterrenbeelden?

De eerste sterrenbeelden waren patronen van sterren die onze voorouders gebruikten voor navigatie, het bij houden van de tijd en het vertellen van verhalen. De meeste sterrenbeelden die we nu nog gebruiken stammen van patronen benoemd door de oude Grieken en Romeinen en hebben mythen en legenden uit die tijd.

De oude Grieken waren echter niet de eersten die patronen herkenden in de sterren. De 47 sterrenbeelden die ze gebruikten waren geïntroduceerd door een Griekse astronoom Euxodus genaamd, die ze had geleerd van priesters in Egypte. Die hadden op hun beurt de sterrenbeelden geadopteerd van de Babyloniërs en ze waren als eerste herkend door de Sumeriërs rond 2,000 voor Christus. De oudste nog bestaande sterrengids dateerd uit de 2e eeuw en is geschreven door de Griekse astronoom Ptolemy. Dit werk beschrijft de positie en helderheid van duizend sterren, gearrangeerd in 48 sterrenbeelden. In de 10e eeuw werd het boek bijgewerkt door een Arabische astronoom die veel Arabische namen voor sterren toevoegde die nu nog gebruikt worden. Tot het einde van de 16e eeuw werden er geen nieuwe  sterrenbeelden meer toegevoegd. Pas toen Nederlandse ontdekkingsreizigers naar Oost-Indië voeren konden ze de zuidelijke hemel observeren die in Europa onder de horizon bleef. Twee Nederlandse navigators, Pieter Dirkszoon Keyser en Frederick de Houtman, beschreven bijna 200 nieuwe sterren en vormden twaalf nieuwe sterrenbeelden. Andere astronomen vulden de gaten tussen deze sterrenbeelden en vandaag de dag is de hemel verdeeld in 88 delen, of sterrenbeelden. De namen en grenzen werden officieel vastgelegd door de International Astronomical Union in 1930. De namen van de sterrenbeelden zijn in het Latijns, hoewel verschillende afstammen van de oorspronkelijke Griekse namen.

Achtenzestig van de sterrenbeelden zijn zichtbaar vanuit Zuid Afrika, de andere twintig liggen boven +30 graden en zijn daardoor altijd onder de horizon. Ursa Major (Grote beer) en Ursa Minor (Kleine beer), de bekendste sterrenbeelden van het noordelijk halfrond, behoren tot de twintig sterrenbeelden die hier niet zichbaar zijn hoewel een paar sterren van Ursa Major laag aan de horizon gezien kunnen worden in de winter.

De meeste mensen kennen, in ieder geval van naam, de twaalf sterrenbeelden aan de Zodiac die in astrologie gebruikt worden. De Zodiac is de band van sterren langs het pad dat de zon, maan en planeten langs de hemel lijken te volgen.
Hier op het zuidelijk halfrond is het Zuiderkruis het bekendste sterrenbeeld.

Tot een volgende keer,
Miriam

Geen opmerkingen:

Een reactie posten