Een Corona om de maan

Een poosje geleden zaten we met onze gasten om het kampvuur. Het was bijna volle maan maar het was bewolkt. Wat later op de avond trok de bewolking weg, behalve wat hoge dunne slierten die zich snel voortbewogen. Toen zagen we iets prachtigs; als de dunne wolken voor de maan langstrokken vormde zich op een kleine afstand van de maan een donkere ring. Op een bepaald moment had de ring zelfs wat kleuren en leek op een vage ronde regenboog. Als de wolken weer verdwenen verdween ook de corona weer.
Corona’s ontstaan door de breking van het maanlicht (wat natuurlijk gereflecteerd zonlicht is) door ijskristallen in de bovenste laag van de atmosfeer. De hexagonale (6 kantige) vorm van de ijskristallen focussen het licht in een ring. Als er weinig ijskristallen zijn zie je geen wolken maar kan zich een dunne ring vormen op een afstand van de maan. Dit wordt een halo genoemd. In dit geval zorgden de dunne wolken voor meer ijskristallen wat resulteerde in een dikkere band om de maan, een corona genaamd. De kleuren kunnen soms gezien worden als resultaat van het prisma-effect van de hexagonale ijskristallen. Dit breekt het licht in zijn verschillende kleuren doordat ieder kleur iets anders gebogen wordt.

Anatomie van een maan halo

De ring die soms om de maan verschijnt is het gevolg van breking van het maanlicht door ijskristallen in de hoge lagen van de atmosfeer. Deze hexagonale (6 kantige) kristallen, buigen het licht in een hoek van 22 graden, waardoor een halo met een radius van 22 graden ontstaat, ofwel een diameter van 44 graden.

Weer folklore

Folklore zegt dat een ring om de maan een teken is dat er slecht weer aankomt, vooral in de winter. In veel gevallen is dit waar. Maar hoe kan een ring om de maan het weer voorspellen?
De ijskristallen die de halo produceren zijn een teken dat er hoge, dunne cirrus wolken aanwezig zijn die normaal gesproken vooraf gaan aan een warm front. Een warm front wordt geassocieerd met een lagedruk systeem, wat in gewone termen een storm genoemd wordt. De dagen voor deze storm zijn meestal lekker warm.
In oude tijden geloofde men dat het aantal sterren binnen de ring je verteld hoeveel dagen je hebt voordat de storm arriveert maar of daar enige waarheid in is….?

Maan halo’s en zelfs corona’s zijn in feite redelijk gewoon, vooral rond volle maan. Dus vergeet niet af en toe op te kijken naar de nachtelijk hemel. Zelfs als het bewolkt is kan er iets interessants te zien zijn!

Groetjes uit de bush
Miriam

Onze dichtstbijzijnde buur, de Maan

De maan is onze enig natuurlijke satelliet. Ondanks zijn geringe afstand tot de Aarde en het feit dat er mensen op de maan geweest zijn, zijn er nog veel vragen over de maan. Wetenschappers worstelen nog steeds met antwoorden op fundamentele vragen als: Wat voor kern heeft de maan? Wat is de structuur van de mantel? En, ondanks recent bewijs van substantieel water op de maan, waarom is er zoveel minder water dan op Aarde? Volgens de meest geaccepteerde theorie werd de maan grofweg 4,5 miljard jaar geleden gevormd, toen een groot hemellichaam ter grootte van Mars de jonge Aarde raakte. Het puin van zowel het hemellichaam als de buitenste lagen van de Aarde vormde onze maan. De zwaartekracht sloot het vrijwel meteen in een synchrone rotatie, waarbij dezelfde kant altijd naar de Aarde gekeerd is.

De maan heeft waarschijnlijk een kern van ijzer en nikkel, die behoorlijk wat kleiner is in vergelijking tot zijn radius dan die van de Aarde. De kern wordt waarschijnlijk omhult door een mantel en tenslotte een korst. De korst aan de zijde van de maan die van de Aarde afgekeerd is, is ongeveer twintig kilometer dikker dan aan de kant die naar de Aarde toegekeerd is, dit is eenderde van de dikte. Wetenschappers hebben nog steeds geen idee waarom dit zo is. In zijn vroege jaren was er vulkanisme op de maan. Donkere vulkanische vlakten bedekken grote delen van de kant van de maan die naar de Aarde gekeerd is, terwijl er vrijwel geen zijn aan de kant die van de Aarde afgekeerd is. Hoewel de lava allang afgekoeld is blijft de binnenkant heet. Men geloofd dat de kern van de maan nog temperaturen van 1.300 graden Celsius heeft en dat het nog honderden miljoenen jaren zal duren voordat de kern uiteindelijk afkoelt.  De maan lijkt heter te zijn aan de kant die naar de Aarde gekeerd is; wetenschappers discussiëren nu of dit komt omdat de korst aan deze zijde dunner is of dat de korst hier dunner is doordat het warmer is. Een beetje zoals de vraag over de kip en het ei.

De maan heeft ook seismische activiteit. Deze maanbevingen zijn oppervlakkig en minder hevig dan sommige die op Aarde geregistreerd zijn. De grootste beving die ooit geregistreerd werd was 5.9 op de schaal van Richter, bescheiden bij aardse standaard maar nog steeds een redelijke beving. Deze maanbevingen worden gedeeltelijk veroorzaakt door veranderingen in de afstand tussen de maan en de Aarde en het krimpen van de maan terwijl hij langzaam afkoelt.

Al met al nog genoeg vragen over onze nabije buur zelfs nu alle kraters in kaart gebracht zijn en zelfs de kant die van de Aarde afgekeerd is verkend is. Zelfs als de studie van de maan prioriteit zou krijgen blijft de maan zijn geheimen bewaren. Maar niet voor altijd, eens zullen we een kolonie hebben op de maan en uiteindelijk zal hij zijn geheimen prijs moeten geven. Tot dan kunne we altijd opkijken naar zijn bekende gezicht en zien hoe hij door zijn maandelijkse fasen gaat.

Groetjes uit de bush
Miriam